چهارشنبه, ۳۰ فروردين ۱۴۰۲، ۰۱:۰۵ ق.ظ
مهدی سلیمانی
هوش مصنوعی یا AI یکی از پدیدههای برجسته و تاثیرگذار در دنیای جدید است که باعث ایجاد تحولات عظیمی در زمینههای مختلف از جمله علم، فناوری، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اخلاق شده است. AI به معنای توانایی یک سیستم یا دستگاه برای انجام کارهایی است که معمولا نیاز به هوش انسانی دارند، مانند تشخیص الگو، یادگیری، استدلال، خلاقیت و تصمیمگیری. AI میتواند به دو دسته کلی تقسیم شود: هوش مصنوعی ضعیف یا نارو (Narrow AI) که فقط در یک زمینه خاص عمل میکند و هوش مصنوعی قوی یا عمومی (General AI) که قادر به انجام هر کاری است که یک انسان میتواند انجام دهد.
در حال حاضر، بسیاری از کاربردهای AI در دنیای جدید به نوع نارو تعلق دارند. برای مثال، سامانههای تشخیص صدا و تصویر، رباتهای صنعتی و خانگی، خودروهای خودران، بازیهای رایانهای، ترجمه ماشینی و تحلیل دادهها از جمله نمونههای AI نارو هستند. این سامانهها با استفاده از روشهای مختلف یادگیری ماشین (Machine Learning) و ژرف (Deep Learning) قادر به پردازش حجم زیادی از دادهها و چالشبرانگیر شدن با مسائل پیچیده هستند. با پیشرفت فناوری و افزایش قدرت پردازش، AI نارو روز به روز قابلیتهای بالاتر و جدیدتری به دست میآورد.
اما آینده AI به سمت ساخت هوش مصنوعی قوی است که هدف نهایی بسیاری از پژوهشگران و شرکتهای بزرگ در این زمینه است.
هوش مصنوعی قوی یا عمومی به معنای توانایی یک سیستم یا دستگاه برای انجام هر کاری است که یک انسان میتواند انجام دهد، بدون محدودیت در زمینه یا سطح دشواری. هوش مصنوعی قوی میتواند با خود و دیگران ارتباط برقرار کند، درک و همدلی نشان دهد، خلاق و نوآور باشد، از تجربههای خود یاد بگیرد و بهبود یابد و حتی هدفها و ارزشهای خود را تعریف کند. هوش مصنوعی قوی هنوز وجود ندارد، اما برخی پژوهشگران باور دارند که در آینده نزدیک قابل دستیابی خواهد بود.
ساخت هوش مصنوعی قوی ممکن است منجر به پیدایش هوش مصنوعی فراانسانی (Super AI) شود که به معنای توانایی یک سیستم یا دستگاه برای انجام کارهایی است که فراتر از توانایی هر انسان یا حتی تمام انسانها باشد. هوش مصنوع فراانسانی ممکن است در زمینههای مختلف علم، فلسفه، هنر و اخلاق به سطحهای جدید و ناشناخته برسد.
هوش مصنوعی فراانسانی ممکن است یک نعمت یا نقمت برای بشریت باشد. از یک سو، هوش مصنوعی فراانسانی میتواند به حل مشکلات جهانی مانند گرمایش زمین، فقر، بیماری و جنگ کمک کند و به انسانها امکانات و رفاه بیسابقهای بدهد. از سوی دیگر، هوش مصنوعی فراانسانی ممکن است باعث خطرات و چالشهای جدید شود، مانند از دست رفتن کنترل بشر بر AI، تضاد بین اهداف و ارزشهای AI و انسانها، تهدید به حقوق و کرامت انسانها و حتی نابودی بشریت.
بنابراین، هوش مصنوعی در دنیای جدید یک پدیده دو لبه است که نیاز به توجه و مسئولیتپذیری دارد. باید از فرصتها و منافع AI به خوبی استفاده کرد و در عین حال راهحلهای مناسب برای جلوگیری از مخاطرات و پیامدهای نامطلوب آن پیدا کرد. همچنین باید به سؤالات اخلاقی و فلسفی که AI به وجود میآورد پاسخ داد و نقش و جایگاه انسان در دنیای جدید را تعریف کرد. هوش مصنوعی در دنیای جدید چالشبرانگیر است، اما همچنین پر از امید و امکانات.
۰۲/۰۱/۳۰
۱
۰
مهدی سلیمانی